اسلحه، میکروب و فولاد ؛ سرنوشت جوامع انسانی

کتاب حاضر گرچه به طور خاص مربوط به ایران نیست ولی در مورد سیر تحولات بشریت افق و چشم اندازی می گشاید که ما را از محدوده ی ملیت و نژاد فراتر می برد و در سطح بالاتری پاسخ ما را می دهد. به جامعه ی بشری در یک کل واحد می نگرد و روادید ها و حوادث را با توجیه (واقعیت کنونی) یا مقدر و غایت گرایانه تحلیل نمی کند. دایموند در مثالی به یاد ماندنی نشان می دهد مردمی واحد که بنابر ضرورت محیطی به دو سوی مختلف مهاجرت کردند- و بدون این که از شرایط مقصد نهایی آگاه باشند- چه گونه فقط ظرف چند صد سال جوامع مختلفی با درجات متفاوت پیش رفت و سازمان دهی به وجود آوردند. و جالب تر این که هنگامی که این دو جامعه ی متفاوت شده در مقابل هم قرار گرفتند چه گونه تا سر حد نابودی هم پیش رفتند. اگر نمی توان در آزمایشگاه محدود علوم دقیقه در مورد تحولات مسیر بشر تجربه کرد، می توان از تجربه ی تاریخ در آزمایشگاهی به عرض کره ی زمین و در طول هزاران سال آموخت. این پیام دایموند است.
اختصاص جایزه ی پولیتزر به این کتاب صرفا اهمیت آن را نشان نمی دهد بلکه بزرگ داشت دایموند را رسمی می کند. جوائز پرشمار دیگر، ستایش ها و تجلیل ها از کارهای وی چنان بوده است که او را پیش رو مغزهای درخشان این قرن خوانده اند.