زندگینامه شیخ فریدالدین عطار نیشابوری نشر اقبال

زمینه تحقیق در احوال وی تنگ بود، ماخذی که از سده نهم کهن تر باشد نیافتم و گویا چیزی هم بدست نیست. راه جستجوی آن چنان که دلم می خواست از هر سوی بسته بود.ناچار به همان آگاهی های ناقصی که بدست بود بسنده کردم و آن چنان که توانستم در روشن کردن مطلب و یافتن حقیقت کوشیدم و با آنکه می دانم نتیجه بسیار روشن و آشکاری نگرفته ام امید است که باز هم در این راه گامی برداشته و باکسانیکه پس از من در این زمینه خواهد کوشید اندک دستیاری کرده باشم…. سخن عطار را، که بحقیقت تریاکیست، با سخن دیگران قیاس نباید کرد که این دو مثلت که از عطار در عالم یادگار ماند: یکی خسرونامه و اسرارنامه و مقامات طیور و دوم دیوان و مصیبت نامه و مختارنامه، در مثمنِ هشت فردوس مُرَبَع نشینانِ (عَلی سُرُرٍ مُتَقابِلین) چون حُجرۂ مُسدَسِ نُحل پر شهد میبینند و حال بیننده بالا میگیرد (وَالعَمَلُ الصالِحُ یرفَعُهُ) بلی مُثَلثی که عطار سازد چنین بود و به بوی آن، زهر از تریاک باز توان شناخت و به چاشنی آن نشان آشنائی بازتوان یافت، بیت: ز جائی می برآید این سخنها که جای جان و جانان است تنها