پژوهشی در اساطیر ایران

معرفی کتاب پژوهشی در اساطیر ایران اثر مهرداد بهار  مهرداد بهار، با انتشار کتاب اساطیر ایران در سال 1351 در حقیقت گام نخستین را در امر بررسی اساطیر ایران برداشت و پژوهشی را آغاز کرد که هنوز هم با این میزان ژرفا و وسعت و نظم و دقت نظر کسی جز خود وی بدان نپرداخته است. اما حاصل مطالعات و پژوهش های بعدی وی که بنا بود به شکل پاره ی دوم کتاب پژوهشی در اساطیر ایران (1362) درآید ناتمام ماند. کتاب حاضر مشتمل است بر دو پاره یا دو جلد. پاره ی نخست که خود حاوی سه فرگرد «آفرینش، مردم و فرجام» است، دربر گیرنده ی برگردان فارسی گزیده هایی از متن های فارسی میانه ی “بندهش”، “روایت پهلوی”، “دینکرد هفتم”، “گزیده های زادسپرم”، “زند وندیداد”، متن های پهلوی و “ارداویرافنامه” است که از تصویر آفرینش، مردم و پایان کار گیتی در ذهن نیاکان ما سخن می گویند. فرگرد آفرینش در دوازده بخش، فردگرد مردم در هفت بخش و فرگرد فرجام در چهار بخش تنظیم شده است. پاره ی دویم کتاب دربرگیرنده ی دو بخش «اسطوره چیست» و بخش ناتمام «سرزمین و مردم» است.  کتاب پژوهشی در اساطیر ایران  مطالب ترجمه شده از متونی همچون بندهشن، گزیده های زادسپرم، روایت پهلوی، دینکرد، زنده بهمن یمن و… برگرفته شده اند. موضوعات کتاب در 22 بخش و ذیل سه فرگرد «آفرینش»، «مردم» و «فرجام» تنظیم شده اند  کتاب پژوهشی در اساطیر ایران  جلد دوم «پژوهشی در اساطیر ایران» مشتمل بر دو بخش است. بخش نخست همان اثر پیشین است و بخش دوم کتاب از روی دست نوشته 147 صفحه ای دکتر بهار و پس از درگذشت ایشان تنظیم شده است. این بخش مشتمل بر دو نوشته با عنوان «اسطوره چیست» و «سرزمین مردم» است.