چهره مرد هنرمند در جوانی

کتاب چهره‌ی مرد هنرمند در جوانی اولین و شناخته‌شده‌ترین رمان جیمز جویس، نویسنده‌ی معروف ایرلندی است. استیون ددالوس، شخصیت اصلی این داستان، بین انتخاب شغلی هنری یا مذهبی مردد است. این شخصیت به‌تدریج بعد از فرازونشیب‌هایی که می‌توان اسمش را یک مبارزه‌ی معنوی گذاشت، تغییری نمادین را از سر می‌گذراند و از فردی سرگشته به فردی حقیقت‌طلب تبدیل می‌شود. برخی معتقدند شخصیت این رمانِ جویس خود اوست. در حقیقت این کتاب شرح حال نویسنده است که در قالب رمانی پنج‌فصلی ارائه شده و از دوسالگی تا حوالی بیست‌سالگی‌ او را توصیف کرده است. البته این موضوع را می‌توان با نظریه‌ی ادبی جویس هم تطبیق داد. او معتقد است هر اثر ادبی حتی نمایشنامه‌ای شبه‌تاریخی مانند هملت زندگی‌نامه‌ی خودنوشت پدید‌آورنده‌اش یعنی شکسپیر است.

شخصیت ددالوس بعد از این کتاب در کتاب اولیس هم سروکله‌اش پیدا می‌شود و آنجا جوانی بیست‌ودوساله است. درست است که اولیس شهرت و اعتبار بیشتری دارد؛ ولی توصیه می‌کنیم برای درک بهتر رفتارهای ددالوس خواندن آن را به بعد از مطالعه‌ی این کتاب موکول کنید.

نکته‌ی قابل‌توجه درباره‌ی رمان چهره‌ی مرد هنرمند در جوانی این است که مخاطب خیلی خوب با شخصیت داستان ارتباط برقرار می‌کند. حتی ضمیر و درون قهرمان داستان برایش ملموس است. این موضوع را باید مدیون توصیف‌های واقع‌گرایانه‌ی جیمز جویس بود. البته تکنیک سیال ذهن هم در این مورد بی‌تأثیر نیست. جویس در این رمان ایرلند را به‌عنوان مکان داستان‌هایش انتخاب کرده است؛ چون به تعبیر خودش می‌خواسته درباره‌ی تاریخ اخلاقی سرزمینش چیزی بنویسد. این کتاب با ترجمه‌ی منوچهر بدیعی منتشر شده است.