کانت تاریخ فلسفه غرب

توضیحات

کتاب کانت، تاریخ فلسفه غرب، اثر فردریک کاپلستون است با ترجمه ی منوچهر بزرگمهر و چاپ انتشارات نگاه.

کتاب پیش رو در ابتدا به شرح زندگی و تالیفات کانت و نقد و بررسی هریک از آثار او می پردازد و سپس موضوعات متعددی از قبیل: «نقد اول، انتقاد از مابعدالطبیعه، معلومات علمی، اخلاق و دین، ذوق و معرفت الغایت و آثار منتشره پس از مرگ» را مورد بررسی قرار می دهد. فلسفه ی کانت به جریان اصالت عقل قاره اروپا و اصالت تجربه انگلستان اشاره دارد. کانت در این اثر بر وحدت آگاهی به عنوان شرط اساسی تجارب انسانی که یک نگرش اصیل و مهم است، تاکید دارد. بخش انتهایی کتاب به واژه نامه اختصاص یافته است.
گزیده ای از کتاب

کانت درباره اصالت معنی جزمی مطلب زیادی ندارد، فقط می گوید که اگر مکان را خاصیت اشیا فی نفسه بدانیم اجتناب پذیر خواهد بود، زیرا در این صورت مکان، با همه اعیانی که شرط لاینفک آن هاست لاشیئی خواهد شد و این معنی در حسیات استعلائی رد شده است. به عبارت دیگر، اگر مکان را خاصیت اشیا فی نفسهم بدانیم می توان ثابت نمود که مکان، مفهوم چیزی غیرواقعی و غیرممکن است. و عدم آن متضمن این است که چیزهایی که مکان خاصیت آن هاست نیز باید حاصل و مولود تخیل باشند. لیکن در کتاب نقد عقل محض ثابت گردیده است که مکان صورت پیشینی احساس است، که بر پدیدارها اطلاق می شود نه به اشیا فی نفسهم. اشیا فی نفسهم به حال خود باقی می مانند در حالی که ثابت می شود که مکان دارای واقعیت تجربی است.

بحث کانت درباره اصالت معنی شکاک منسوب به دکارت دقیق تر است. نکته اصلی او در این باره این است که اصلا نحوه و طریقه بحث دکارت درباره مطلب غلط است. زیرا او چنین فرض می کند که ما از خود، به طور مستقل و پیش از تجارب اشیا خارجی، آگاهی داریم و لذا سوال می کند که چگونه نفس، که به وجود خود یقین دارد، می تواند علم حاصل کند که اشیا خارجی موجودند. کانت در مقابل این عقیده می گوید که تجارب باطنی فقط از طریق تجارب خارجی ممکن و میسر است.

استدلال کانت قدری پیچیده است. انسان از وجود خود از حیث اینکه مقدر در زمان است آگاهی دارد. ولی این تقدیر و تعیین در زمان، یعنی از حیث توالی، مستلزم تقدم وجود چیزی مداوم در ادراک است. اما این چیز مداوم نمی تواند در درون انسان باشد، زیرا شرط وجود او در زمان است. پس لازم می آید که ادراک وجود خود انسان در زمان فقط به وسیله وجود چیزی واقعی در خارج از او باشد. لذا آگاهی در زمان ضرورتا مربوط به وجود اشیا خارجی است نه صرف تصور چیزهایی که نسبت به انسان خارجی هستند.