کلیات اشعار ترکی شهریار

اوتوز آلتى ایل بوندان اول، 1332- نجى ایلین اسفند آییندا، نوروز قاباغى آذربایجان خلقى ئوز شاعریندن اونودولماز بیرهدیه آلدى. بو، استاد شهریارین «حیدر بابایا سلام» اثرى ایدى. حجمجه کیچیک، مضمونجا دولغون اولان بو اثرین نشرى ایچون او وقتکى تبریزین بوتون فرهنگى و پولیقرافیگ گوجوندن و امکانلاریندان استفاده اولونموشدى- خطینى میرزا طاهر خوشنویس یاز میشدى، شکللرین رسام مرتضى نخجوانى چکمیشدى، گراورلرینى میرزا عبدالوهاب شعارى حاضرلامیشدى، حسین آقا زفیرینین چاپخاناسیندا چاپ اولونموشدى، حسن تقویمى چاپین بوتون وسایلینى حاضرلامیشدى، مهدى روشن ضمیر، عبدالعلى کارنگ هربیرى آیریلیقدا مقدمه یازمیش، شهریارین ئوزوده خلاصه شکلده اثرین یارانماسى حقینده ایضاحات وئریب اونو آذربایجانلیلارا تقدیم ائتمیشدى. شهریا بو گوزل منظومه‌نى یازماقدان هله چوخ- چوخ اول ئوزونون زنگین یارادیجیلیغى ایله ایراندا شهرت قازانمیش، حقلى اولاراق معاصر دورین حافظى لقبى کیمى عالى بیر مقام صاحبى اولموشدى. بوندان سونرا شاعر بیر سیرا عامللرین تأثیرى آلتیندا و هامیدان اول آنا سنین آرزو وایستگى ایله «حیدر بابا سلام» منظومه سینى قلمه آلمیشدى. «حیدر بابا سلام» شمس قیس رازى‌نین افاده‌سیله دئسه‌ک «خوش طالع ایله دوغولموشدى». اثرین نشرى ایله دیللر ازبرى اولماسى، عموم خلق محبتى قازانماسى، سر حد لرى آشیب تورک دیللى خلقلر آراسیندا یاییلماسى، یوزلرله نظیر لرله قارشیلانماسى، ماهینلار قوشولماسى، عاشیقلارین سازیندا، مغنى لرین آوازیندا اوخونماسى بیر اولدى. بو ادبى حادثه دن ایللر ئوتوب کچندن سونرا شهریار آنا دیلینده اونلارلاینى اثر یازدى، فقط باخیب گوردو که، هیچ بیریسى «حیدر بابا سلام» بویونا گلیب چاتمادى. چوخ احتمال که، شاعر آشاغیداکى مصر اعلارى یازماقلا بو حقیقتى اعتراف ائتمه‌لى اولدى : باخ که (حیدر بابا) افسانه تک الموش بیرقاف من کیچیک بیر داغى سرمنزل عنقا ائله دیم. 88 شهریارین جوابى 96 سلیمان رستمه 98 (یتیم مالى) 99 حکیمه جان 101 کرج خاطره‌سى 102 ایمان مشتریسى 105 یاتا بیلمه‌ییرم 107 شاطر اوغلان 110 زمان سسى 112 گئتمه ترسا بالاسى 114 ناز ایله‌میسن! 116 آزادلیق قوشى وارلیق 119 غم باسدى قلیانیمى 121 پروانه و شمع 123 صنعتى مملکت! 124 غمله آتیشیق و باریشیق 127 بلالى باش 129 ایمانیله گئتدى 131 شوخلوق 133 جان آلیرایندى 134 آغیز یئمشى 136 دنیا نه یالان تاپماجادیر؟ 137 انجلا 139 هارا قاچسین انسان؟ 142 آلنمین یازیسى 145 یار قاصدى 148 گوزوم آیدین 149 جان رستم! 151 قره باسدى حکایه‌سى 153 انسان‌ساز انقلابمیز! 154 مجنون 158 چابالیر اورک سینه‌مده 159 اویون اولدوق 161 «رطب‌وئریب تزه‌ک آلدیق» 162 معلول یازیق نیله‌سین؟ 164 او تایدان گلنه 167 آللاه وعده‌سى! 169 صابرین خوروزى 170 انس و جن 172 آللاه بویاغى 174 ]بدو آت[ 175 قافقازلى قارداشلار ایله گوروش 176 نئجه کئچدى ]عمرون[؟ 179 عزیزه 180 عزیزه جان 183 یالقیز غریب! 184 هلال محرم 185 تضمین 188 خان ننه 190 سازلى شاعریمیز «خازن» ین روحنه تقدیم 196 فخریه ئولومى 198 به‌یاد دوست دیرینم محمدعلى محزون 200 دان اولدوزودا 201 باتدى 201 آقا میر صادقین خیراتى 202 عمو اوغلوم میرابوالفضله 206 قارداشیمین مزارى 209 قوشمالار و بایاتیلار قارداشیم سلیمان رستمه اتحاف 210 قارداشیم سلیمان رستمه 212 قاچاق نبى 215 اصلى – کرم شعرینه بیر حاشیه 218 یالان دنیا! 220 گؤزومون یاشلارى 223 باجیم اوغلى «بهروز»ین بایاتیلارى 226 دکتر جاوید ده گئتدى 229 دریا ائله‌دیم 231 علاوه‌لر شهریارا مکتوب 235 شهریارا آچیق مکتوب 245 قارداشیم شهریارا ایکینجى مکتوب 253 شاعر قارداشیم شهریارا مکتوب 257 سلیمان رستمین مکتوبى 260 شهریارا اتحاف 263 حکیمه بلورى 265 ایضاحلار 267 (راهنماى حیدربابا) 269 تورکون دیلى 282 (تورکیه‌یه خیالى سفر) 315 شهریارین آنا دیلینده شعرلرى اوتوز آلتى ایل بوندان اول، 1332- نجى ایلین اسفند آییندا، نوروز قاباغى آذربایجان خلقى ئوز شاعریندن اونودولماز بیرهدیه آلدى. بو، استاد شهریارین «حیدر بابایا سلام» اثرى ایدى. حجمجه کیچیک، مضمونجا دولغون اولان بو اثرین نشرى ایچون او وقتکى تبریزین بوتون فرهنگى و پولیقرافیگ گوجوندن و امکانلاریندان استفاده اولونموشدى- خطینى میرزا طاهر خوشنویس یاز میشدى، شکللرین رسام مرتضى نخجوانى چکمیشدى، گراورلرینى میرزا عبدالوهاب شعارى حاضرلامیشدى، حسین آقا زفیرینین چاپخاناسیندا چاپ اولونموشدى، حسن تقویمى چاپین بوتون وسایلینى حاضرلامیشدى، مهدى روشن ضمیر، عبدالعلى کارنگ هربیرى آیریلیقدا مقدمه یازمیش، شهریارین ئوزوده خلاصه شکلده اثرین یارانماسى حقینده ایضاحات وئریب اونو آذربایجانلیلارا تقدیم ائتمیشدى. شهریا بو گوزل منظومه‌نى یازماقدان هله چوخ- چوخ اول ئوزونون زنگین یارادیجیلیغى ایله ایراندا شهرت قازانمیش، حقلى اولاراق معاصر دورین حافظى لقبى کیمى عالى بیر مقام صاحبى اولموشدى. بوندان سونرا شاعر بیر سیرا عامللرین تأثیرى آلتیندا و هامیدان اول آنا سنین آرزو وایستگى ایله «حیدر بابا سلام» منظومه سینى قلمه آلمیشدى. «حیدر بابا سلام» شمس قیس رازى‌نین افاده‌سیله دئسه‌ک «خوش طالع ایله دوغولموشدى». اثرین نشرى ایله دیللر ازبرى اولماسى، عموم خلق محبتى قازانماسى، سر حد لرى آشیب تورک دیللى خلقلر آراسیندا یاییلماسى، یوزلرله نظیر لرله قارشیلانماسى، ماهینلار قوشولماسى، عاشیقلارین سازیندا، مغنى لرین آوازیندا اوخونماسى بیر اولدى. بو ادبى حادثه دن ایللر ئوتوب کچندن سونرا شهریار آنا دیلینده اونلارلاینى اثر یازدى، فقط باخیب گوردو که، هیچ بیریسى «حیدر بابا سلام» بویونا گلیب چاتمادى. چوخ احتمال که، شاعر آشاغیداکى مصر اعلارى یازماقلا بو حقیقتى اعتراف ائتمه‌لى اولدى : باخ که (حیدر بابا) افسانه تک الموش بیرقاف من کیچیک بیر داغى سرمنزل عنقا ائله دیم. دوغرودان‌دا (حیدر بابا) داغى بو اثرده افسانه‌وى بیرداغا چه وریلدى، شاعر اوغلونو قوینونا آلیب «سرمنزل عنقا» اولان بیرقاف کیمى باشینى گو گلره اوجالتدى. بو معجزه‌یه اوخشار اثر ائله بیر زمان یاراندى که، طاغوتى قانونلار بویوک بیر خلقین دیلینه قیفیل وورموش، آذربایجان دیلینده یازماق یاساق ائدیلیب، باغیشلانماز جرم ساییلیردى. ایران خلقلرى آراسیندا نفاق سالانلاردا بوظلمى «وحدت ملى» ئورتو گو آلتیندا گیزلتمک و بیر نوع توجیه ائتمگه چالیشیر دیلار. بئله بیر ئولوم سکوتى‌نى شهریارین «حیدر بابایا سلام» منظومه‌سى سیندیردى. بو، (حیدر بابا) نین سیماسیندا قولو زنجیرلى وطنه وئریلن سلام ایدى، قارانلیقلارى یاران، سحرین مژده سینى وئره‌ن سلام ایدى، بوسلاما هر طرفدن علیک‌السلام سسى گلدى. آذربایجان ادبیاتى ایچون شهریار هرشیدن اول «حیدر بابا» شاعرى دیر. بو اثرین یارانماسى هم شاعرین ئوز حیاتیندا دو نوش نقطه‌سى، هم ده ادبیاتیمیزدا ینى مرحله‌نین باشلانغیجى اولدى. بوئولسز بدیعى اثرین میدانا گلمه‌سى نى شهریارین حیاتیندا و یارادیجیلیغیندا اوناگوره دو نوش نقطه‌سى حساب ائدیریک که، شهریارین حقیقى استعدادى بو منظومه‌ده تام گوجو ایله چاغلامیشدیر. محض بو اثرى ایله شهریار ئوز یوردوندا گنیش شکلده تانینماغا باشلادى، خلق آراسیندا درین و سار سیلماز محبتنى بو اثرى ایله قازاندى. ائله جه ده «حیدر بابا سلام» منظومه سى نى معاصر آذربایجان ادبیاتیندا اوناگوره دو نوش نقطه‌سى، ینى مرحله‌نین باشلانقیجى حساب ائدیریک که محض بو اثرین میدانا گلمه سیله ادبیاتیمیزدا سوزون حقیقى معناسیندا مثلسیز بیر جانلانما، دیر چلمه عمله گلدى. معاصر آذربایجان ادبیاتى تاریخینده یقین که، «حیدر بابایا سلام» منظومه سى و اونون تأثیرى گله‌جکده مستقل بیر بولمه‌ده تحقیق اولوناجاق. بوئولمز اثرین یارانما- سنیدان سونرا آنادیللى ادبیاتا ماراق و دقت آرتدى. جوان شاعر لردن توتموش قوجامان سوز اوستالارینا قدر بو اثره‌سس وئر مگه باشلادیلار. «سهنده مکتوب» اثرینده شاعر بو مطلبه بئله اشاره ائدیر : «سنى «حیدر بابا» اول نعره‌لر ایله چاغیر اندا او سفیل داردا قالان، تولکى قووان شیر باغیر اندا شیطانین شیللاغا قالخان قاطرى نوخدا قیر اندا «دده قورقود» سسین آلدیم، دیدیم آرخامدى، ایناندیم آرخا دوردوقدا سهندیم، ساوالان تک هاوالاندیم سئله قارشى قاوالاندیم. جوشقونون دا قانى جوشدى، منه بیر هایلى‌سس اولدى هر سسیز بیر نفس اولدى. باکى داغلارى‌دا هاى وئردى سسه، قیها اوجالدى، اوتایین نعره لرى سانکى بو تایدان دا باج آلدى. «قورخما گلدیم» دئیه سسلرده منه «جان» دئدى قارداش منه «جان، جان» دئیه‌رک دشمنه «قان – قان» دئدى قارداش» بویوک نظامى ئوز شعریندن و شاعرلر آراسیندا توتدوغو مقامدان دانیشار کن «خسرو و شیرین» اثرینده خلق آراسیندا گنیش یاییلمیش بیر مثلدن استفاده ائتمیشدیر. روایته گوره، گویا عرشده اولان بیر خوروز ئوز بانى ایله‌یئر اوزونده اولان خورزولارى یوخدان اویادیر، اونون سسینه سس وئره‌ن خوروزلار سحرین آچیلماسینى خبر وئریرلر. نظامى ئوزونو عرشین خوروزونا بنزتمیشدى. بو مثلى شهریارین «حیدر بابایا سلام» منظومه‌سى حقینده سویله‌سک، ظنیمزجه یانیلماریق.