فراتر از بودن و موتسارت و باران اثر کریستین بوبن

فراتر از بودن و موتسارت و باران اثر کریستین بوبن (ماه ریز) معرفی کتاب فراتر از بودن کتاب فراتر از بودن با این جمله‌ی کوبنده و طوفانی آغاز می‌شود که «واقعه‌ی مرگ تو تمام وجود مرا از هم پاشید؛ تمام وجود به جز قلبم را.» این جمله‌ در ابتدای کتاب باعث می‌شود خوانند در همان اول متوجه شود که با یک داستان مفرح و شاد سر و کار ندارد و ذهن مخاطب را درگیر می‌کند. مخاطب می‌تواند حدس بزند که کتابی که در دستانش گرفته درباره‌ی فقدان، عشق، شور و تا حد بسیار زیادی حسرت است. داستان فراتر از بودن این‌قدر روان است که وقتی مخاطب کتاب را به‌دست می‌گیرد، به راحتی نمی‌تواند آن را زمین بگذارد. بوبن در این کتاب از یک زن می‌گوید . زنی با نام ژیسلن و با دقتی موشکافانه و استفاده از کلمات لطیف و هم‌آوا رفتار‌های این زن را در جزئی‌ترین ساعت‌های زندگی روزمره توصیف می‌‌کند. خواننده‌ی کتاب همراه نویسنده رفتار این زن با فرزندانش در هنگام خرید برای خانه، در زمان حال و احوال با دوستان و آشنایانش دنبال می‌‌کند. مخاطب فراتر از بودن در ادامه‌ی داستان متوجه‌ نثر پیچیده‌ی بوبن به‌عنوان راوی داستان می‌شود. او برخلاف راوی در چارچوب ادبیات داستانی، گاهی حضوری پررنگ دارد و گاهی خواننده‌ی کتاب فراموش می‌کند که اصلا داستان را از ابتدا از زبان روای خوانده است. مخاطب کتاب طوری در داستان، کلمات و توصیفات بوبن غرق می‌شود که در بعضی از قسمت‌های داستان انگار خود او زن داستان و گاهی هم راوی است. درباره کریستین بوبن؛ راوی عشق و بیزار از فلسفه کریستیان یا کریستن بوبن نویسنده‌ی فرانسوی در 24 آوریل سال 1951 در شهر لوکرزو به دنیا آمد. در دانشگاه فلسفه خواند و پس از پایان تحصیلاتش به تدریس در دانشگاه مشغول شد. تدریس برای او کسالت ‌بار بود و به همین دلیل آن را رها کرد و در زادگاهش به نویسندگی پرداخت. بوبن یکی از پرکار‌ترین نویسندگان معاصر فرانسه است و تا‌کنون بیش از سی ‌و پنج اثر منتشر کرده ‌است. بوبن در خانواده‌ای تحصیل کرده و در شهری آرام و کوچک کودکی خود را سپری کرد. همین کودکی بدون تنش و امن باعث شد تا کریستیان بوبن به بخش روشن زندگی توجه‌ی ویژه‌ای داشته باشد. علاوه بر کودکی، موضوعاتی چون عشق، انزوا و تنهایی، هم‌بستگی و گفتمان دینی، زندگی و مرگ موضوعات اصلی داستان‌های بوبن را تشکیل می‌دهند. او را می‌توان در دسته‌ی نویسندگان معنا‌گرا قرار داد؛ چرا که نگاه فلسفی و عرفانی به موضوعات همیشه با او همراه بوده است. اما آن‌چه در نوشته‌ها و مصاحبه‌هایش دریافت می‌شود نوعی بیزاری و دوری از فلسفه است. بوبن در کتاب «زندگی گذران» دلیل این بیزاری را این چنین بیان می‌کند: «تفکرات غیر‌زمینی، اصول کلی و مجردات همیشه به من حس مرگ را منتقل کردند. گاهی این مفاهیم منجر به نوشتن کتاب‌های بسیار زیبایی می‌شوند. ولی من هیچ‌وقت مزیت رسیدن به یک نظریه‌ی ادبی، سیاسی یا علمی را نداشتم. چون نظریه‌بافی لباس مرگ بر تن دارد و من هیچ علاقه‌ای به این کار ندارم.» آن‌چه او را میان نویسندگان معناگرا متمایز می‌کند، شیوه‌ی روایت شعر‌گونه‌ی او است. سبک نوشتاری کریستین بوبن با مطالعه‌ی آثار کریستین بوبن به زبان اصلی، منسجم بودن متن‌ها را بیش‌تر می‌توان درک کرد. مترجمان آثار او هم سعی می‌کنند تا حد امکان شیوه‌ی روایت آهنگین او را حفظ کنند. خود او هم در این خصوص می‌گوید: «من دوست دارم در کتاب‌هایم زندگی را نقاشی کنم، هستی را بسرایم، عشق را بنوازم، مرگ را رنگ‌آمیزی کنم و تقدس را به آواز درآورم». توجه‌ی بسیار زیاد او به آهنگ کلمات، گاهی فهم آثارش را سخت می‌کند اما مخاطب پس از مدتی با سبک نوشتاری نویسنده همراه می‌شود. آثار کریستیان بوبن مانند زنجیر به هم پیوسته‌ هستند و هر یک تصویر دیگری را روشن می‌کند. همه‌ی این آثار در کنار هم تابلوی زندگی و افکار نویسنده را شکل می‌دهد. برای بوبن تجربه‌های ساده‌ی زندگی دست‌مایه‌‌ی خلق آثاری شاعرانه است. او بیش‌تر از این که به مضامین و کلمات اهمیت دهد، به آواز و لحن کلام می‌پردازد. با این حال نوشته‌های او سرشار از اندیشه هستند؛ اندیشه‌‌ای که از زندگی عاشقانه‌اش و از عشقش به زندگی سرچشمه می‌گیرد. برای بوبن نوشتن سراییدن آواها است. بسیاری از منتقدان بر این باورند که نویسندگی بوبن به آثار «جبران خلیل جبران» شبیه است. او از نویسندگانی چون «پائولو کوئلیو» و به طور خاص کتاب «کیمیاگر»ش و «کارلوس کانداس» نویسنده‌ی مکزیکی الهام می‌گیرد. نقطه‌ی عطف کاری بوبن کتاب «رفیق اعلی» است که در مدت کوتاهی به فروش بالا رسید و در سال 1993 برنده‌ی جایزه‌‌ی ادبی درا-ماگوتز Dera-magotsیکی از مهم‌ترین جوایز ادبی و فرهنگی فرانسه شد. این اثر نقطه‌ی عطفی در آثار ادبی فرانسه و همچنین نقطه‌ی اوج کار نویسندگی بوبن است. در این اثر بکرترین اندیشه‌هایش را بر روی کاغذ آورد و با استفاده از امکانات زبان، زیبایی‌های ادبیات، مضامین عمیق و اندیشه‌های پخته، اثری جاودانه و منحصر به فرد خلق کرد که باعث شگفتی و تحسین بسیاری از منتقدان و نویسندگان در سراسر جهان شد. «رفیق اعلی» سرگذشت زندگی «فرانچسکو» قدیس ایتالیایی است که در ادبیات اروپا بسیار مشهور است. او بنیان‌گذار فرقه‌ای روحانی، عرفانی بود که عاطفه‌ی مادرانه را سرچشمه‌ی تقدس می‌دانست. در حال حاضر کریستیان بوبن یکی از نویسندگان مشهور و صاحب سبک فرانسه است و آثارش طرفداران بسیاری در این کشور و سراسر دنیا دارد. از دیگر آثار این نویسنده می‌توان به «بخش پنهان»، «زن آینده»، «پیراهن کوتاه مهمانی»، «غیر منتظره»، فراتر از بودن، «انسان شوم»، «نامه‌های طلایی»، «دست‌فروش»، «کتاب بیهوده»، «هشتمین روز هفته» و «چند روز با خانم‌ها» اشاره کرد. بوبن در ایران با ترجمه‌ی کتاب «غیر منتظره» به شهرت رسید و پس از آن بیش از نیمی از آثارش به فارسی ترجمه شد. ترجمه فراتر از بودن بوبن به فارسی در سال 1379 کتاب فراتر از بودن با عنوان فراتر از بودن و موتسارت و باران توسط «نشر ماه‌ریز» و برگردان «نگار صدقی» منتشر شد. اما بعدها به نام فراتر از بودن در ایران شهرت پیدا کرد. نام اصلی کتاب در زبان فرانسه و در واقع همان اسمی که بوبن برای این کتاب انتخاب کرد «La plus que vive» است که می‌توان آن را به معنی فراتر از بودن یا زندگی به فارسی ترجمه کرد.