در جستجوی زبان نو (تحلیلی از سیر تحول هنر نقاشی در عصر جدید) (نگاه)

در جستجوی زبان نو (تحلیلی از سیر تحول هنر نقاشی در عصر جدید) (نگاه) رویین پاکباز تحلیلی بر سیر تحول هنر نقاشی در عصر جدید رویین پاکباز، مورخ هنر، مدرس، منتقد و نقاش برجسته معاصر است. او از آغاز دهه 1350 تدریس تاریخ هنر را در دانشکده هنرهاى زیبا آغاز کرد و از بنیانگذاران تدریس این رشته در ایران بود. پاکباز از آن زمان تاکنون بى‏وقفه به تدریس تاریخ هنر، تألیف و ترجمه کتب بنیادى و پژوهش و تاریخ‏نگارى در باب هنر ایران پرداخته است. آثار تالیفى او در زمره کتب درسى و مرجع رشته هنر می باشند که “در جستجوی زبان نو” با زیرعنوان “تحلیلی بر سیر تحول هنر نقاشی در عصر جدید” از آن جمله است که از سوی انتشارات نگاه در چاپ ششم با طرح جلدی جدید منتشر شده است. جکسون پولاک (28 ژانویه 1912 – 11 اوت 1956) این طرح جلد، یکی از نقاشی های جکسون پولاک – نقاش آمریکایی و از پیش‌گامان جنبش هیجان‌نمایی انتزاعی – است. این سبک آمیزه‌ای از هیجان اکسپرسیونیستی، نگاره‌های ساده بدوی (نقاشی شنی سرخپوستی و باغ‌های ذن) و تجربه‌ای از نظم در غالب بی نظمی می باشد. هنرمندان این سبک بیش از آنکه در سبک باهم شباهت داشته باشند، در نگرش و دیدگاه دارای وجه اشتراکند؛ همه می‌خواهند قیود و تکنیک‌های سنتی و دستوری را زیر پا گذاشته و ضوابط دیرینه زیبایی شناختی را لغو اعلام کنند، که نمونه بارز آن نقاشی‌های جکسون پولاک است. توضیحات گزیده‌ای از کتاب در جستجوی زبان نو: چنین به نظر می‌رسد که دانش هنرهای تجسمی به رغم گسترش نسبی این هنرها هنوز در جامعه ما از وسعت و عمق لازم برخوردار نیست. تاثیر منفی این کاستی را در عرصه‌های مختلف نقد هنری از تحلیل و نقد تا فعالیت‌های خلاقه می‌توان ملاحظه کرد. خصوصا در آنجا که هنرمند یا منتقد و یا تماشاگر به هنر نوین می‌پردازد، اهمیت توسعه و تعمیق شناخت هنری آشکارتر می‌شود. زیرا در این مورد روشی معین در «دیدن»، و مساله زبانی جدید پیش می‌آید که دست‌کم دانشی مناسب را در زمینه‌های تاریخی، زیبایی‌شناسی، و فنی می‌طلبد. انگیزه تدوین کتاب حاضر از همین نیاز برآمده است. در جستجوی زبان نو در پی جوابی به این پرسش است که چرا دانش هنرهای تجسمی در جامعه ما از وسعت و عمق لازم برخوردار نیست. کوشش نویسنده ی فرهیخته ی این اثر بر آن بوده تا تحول هنر نقاشی در دوره ای معین و با توجه به مسائل هنری، اجتماعی و تاریخی را بازنموده، ارتباط این جنبه ها و نقش موثر عوامل عینی و ذهنی در پیدایی سبک های جدید نقاشی را توضیح دهد.